درسهايي درباره  خبرنويسي ( قسمت ششم )

یزدفردا:مسعود طوفان:بيشتر مطالب اين نوشته ها بر اساس منابع آموزش خبرنويسي و نيز يادداشت هاي تدريس در كلاسهاي خبرنويسي تنظيم شده است و ترتيب خاصي ندارد . تذكر : مثال ها و آمارها فرضي است.

26. وقت شناسي

اخيرا در يك مراسم اداري هنگامي كه به عدم حضور به موقع خبرنگاري انتقاد كردم آزرده خاطر شد خبرنگار بايد براي دير آمدن  خود به مراسمي كه از قبل دعوت شده است ؛ دليل داشته باشد . متاسفانه رعايت زمان  در برگزاري به موقع جلسات و نشست ها براي ما تقريبا به امري محال تبديل شده است شايد به اين دليل كه ما تفاوت ميان ساعت 8 و ساعت 8 و يك دقيقه را نمي دانيم در اين لحظات مسئولان روابط عمومي بيش از هرفرد ديگري لحظات پر استرسي را سپري مي كنند . حضور به موقع خبرنگار در جلسات ، سمينارها و نشست هاي خبري از نظم و از همه مهمتر از احترام او به ميزبانش حكايت مي كند، آفت زود آمدن هم گهگاه براي ميزبان دست و پاگير مي شود .گاهي زمان شروع مراسم را براي حضور يك مسئول ارشد به تعويق مي اندازند ، گاهي هم نشست هاي خبري براي حضور خبرنگار برخي از رسانه هاي مهم مثل واحد مركزي خبر به تعويق مي افتد تمام اينها به معناي توهين به افرادي است كه به موقع در جلسه حاضر شده اند، اگر خبرنگار احساس كند كه شخصيت و يا حرفه اش مهمتر ازحضور به موقع او در يك مراسم است شايد بد نباشد كه به فكر انتخاب شغل ديگري براي خودش باشد .

انتقاد از رسانه هم جاي بحث زيادي دارد عموما رسانه حق خود را براي انتقاد كردن از مسئولان و روند كارها و غيره وذلك محفوظ مي داند اما اگر كسي انتقاد و يا ايرادي به آن رسانه داشته باشد اول مصيبت است ، در اينجا پاي تعصب و خود نگري باز مي شود ، واقعا يك رسانه بايد از خود بپرسد براي چه و براي كه خبر تهيه مي كند ؟ براي خوشايند مسئولان و مديران و يا رسالت حرفه اي اش ؟ اگر شق دوم مورد نظر است پس چرا با يك انتقاد ساده بر مي آشوبد و درصدد انتقام برمي آيد ؟ در اين خصوص حرف زياد است .

27. تيتربا فعل يا بدون فعل ؟

در اغلب كلاس هاي آموزش خبرنويسي با اين سوال مواجهه مي شويم كه آيا تيتر بايد فعل داشته باشد و يا نداشته باشد ؟ توصيه مدرسان روزنامه نگاري تيتر با فعل است اما زماني كه صفحات جرايد را ورق مي زنيم به ظاهر تيترها بدون فعل است اما اينطور نيست ، فعل جمله را كامل مي كند و به آن معناي مستقل و واضح مي بخشد بنابراين تيتري هم كه داراي فعل نيست بايد داراي معناي واضح و كامل باشد . بنابراين توجه به ضرباهنگ و تاثيرگزاري يكي از نكات مهم در نوشتن فعل و يا قراردادن آن در انتهاي تيتر است  لذا دربسياري از تيترها و به منظور اثربخشي بيشتر فعل در انتهاي جمله قرار ندارد .

مثال نيروي انتظامي به محتكران و سارقان مسلح هشدار داد

هشدار نيروي انتظامي به محتكران و سارقان مسلح

در مثال بالا همانطور كه مشاهده مي شود  حذف فعل در انتهاي تيتر اثربخش ترو تاثيرگذار تر است .

مثال : بهره برداري از 8 طرح صنعتي در مهريز

در اين مثال ما نمي دانيم بهره برداري از اين طرح ها انجام شده است يا قرار است انجام شود پس لازم است اين تيتر فعل داشته باشد

8 طرح صنعتي در مهريز به بهره برداري رسيد

28.  نگاهي به اصول روزنامه نگاري برخي از رسانه ها

- در صورت اضافه شدن و يا حذف بخشي از مطلب اين حق روزنامه نگار است كه بخواهد نامش در گزارش تهيه شده ذكر نشود ( لوموند)

- هر هديه اي كه ارزش آن بيش از 70 يورو باشد بايد بازگردانده شود ( لوموند)

- هيچ نامه اي به تحريريه نبايد بدون پاسخ بماند حتي نامه هاي تند و توهين آميز كه پاسخ آنها بايد به آرامي و منطقي ذكر شود ( لوموند)

- روزنامه نگاران نبايد بدون اطلاع افراد اقدام به ضبط مكالمات تلفني آنان كنند ( مرامنه اخلاقي مطبوعات انگلستان )

- روزنامه خبر خود را متهد مي داند كه با رعايت مفاد مرامنامه اخلاقي ، كليه آحاد جامعه را مخاطب خود بداند و همواره در چارچوب قانون اساسي به اصول ديني و معتقدات مذهبي و آداب و سنن گروههاي مختلف قومي و فرهنگي ، احترام بگذارد .

- وب سايت خبرآنلاين با شب نامه هاي الكترونيكي تفاوت دارد ، اخبار مجعول ، رويه هاي تهديد اميز ، گنگ گوييي هدفمند ، پرده دري هاي ساديستي ، واژگان و تعابير خاص ، خامدستي نگارشي ، ادعاي اتصال به اطلاعات امنيتي ، ورود به حريم خصوصي ، ناشي گري هاي حرفه اي ، واكنش هاي كودكانه ، اسامي مخفف اما با آدرس دقيق ، دعوت رقيب به دينداري و آزادگي ، استناد رياكارانه به ارزش ها ، ظهور آني و معمولا انتخاباتي ، رشد قارچي ، خروج بي مقدمه به فضاي وب ، باج گيري حذف ناگهاني يك مطلب بدون هرگونه توضيح و ... از ويژگي هاي پايگاه خبرآنلاين است .

- داشتن وب سايت شخصي آزاد است اما از آنجاييكه فعاليت اصلي اعضاي تحريريه كار در اين نشريه است و اعضا تحت عنوان نويسندگان اين نشريه شناخته مي شوند هرگونه فعاليت آزاد در بخش هاي آنلاين و داشتن وب سايت بايد همسو با فعاليت هاي نشريه بوده و هيچ مغايرتي با اهداف و سياست هاي نشريه نداشته باشد ( نيويورك تايمز)

- روزنامه نگاران حق دريافت بليت هاي رايگان براي تئاتر فيلم و مسابقات ورزشي را بدون اطلاع مديران خبري خود ندارند . ( نيويورك تايمز )

- روزنامه نگاران نبايد با سازمانها يا ارگان هايي كه تحت پوشش خبري خود قرار دارند همكاري و يا مشاركت داشته باشند چراكه قطعا اين روند همكاري منجر به تحت تاثير قرارگرفتن ديدگاههاي آنها مي شود ( لس آنجلس تايمز )

29. تنظيم خبر 

   سبك هرم وارونه يكي از سبك هاي تنظيم خبر مي باشد كه در آن چينش مطالب بر اساس اهميت پايه گذاري مي شود ، سبك هرم وارونه درحال حاضر بوفور دررسانه ها مورد استفاده قرار مي گيرد . در اين روش پس از ليد كه اطلاعات كليدي خبر به صورت فشرده به خواننده اطلاع رساني مي گردد نكات ديگر مهم خبر به ترتيب اهميت آورده مي شود . به همين ترتيب پاراگراف هاي خبر ادامه پيدا مي كند تا پاراگراف نهايي كه اهميت آن كمترين است .

همانطور كه در شكل بالا ملاحظه مي شود اين سبك ، خبر داراي ليد ، بدنه و پايان خبر مي باشد  و هرچقدر كه به پايان خبر نزديك مي شويم از اهميت خبر كاسته مي شود . در شكل زير همچنين  پاراگراف بندي و اتصال مطالب در سبك هرم وارونه نمايش داده شده است :

در تنظيم خبر به طوركلي بايستي انسجام و يكپارچگي خبر حفظ گردد . به همين منظور بين ليد و تيتر هماهنگي وجود دارد ، در اولين پارگراف بعد از ليد نير بلافاصله به حمايت از ليد پرداخته مي شود، در هرپارگراف نيز جزييات بيشتري ارائه مي شود و در عين حال سعي مي شود تا انسجام خبر به لحاظ ترتيب مطالب و ارتباط مطالب با همديگر حفظ شود ،

مثال از خبرگزاري فارس :  

7هزار و 800 واحد مسکن مهر در یزد واگذار می‌شود / تيتر

مدیرکل راه و شهرسازی استان یزد از واگذاری 7هزار و 800 واحد مسکن مهر در آینده‌ای نزدیک در مناطق مختلف این استان خبر داد./ ليد

شروه بدنه خبر/ به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، غلامرضا رضایی در بازدید استاندار یزد از طرح‌های مسکن مهر اشکذر و شاهدیه اظهار داشت: حدود 25 هزار مسکن در قالب تعاونی مسکن مهر توسط سه گروه مسکن ساز بهزیستی، کمیته امداد و مالکان در دست احداث است.

وی افزود: در ابتدای سال جاری بیش از 5 هزار و 600 واحد مورد بهره‌برداری قرار گرفته و با پیگیری‌های به عمل آمده، 7 هزار و 800 واحد دیگر نیز به زودی آماده افتتاح و بهره‌برداری می‌شود.

رضایی با اشاره به زمان واگذاری این واحدها اظهار امیدواری کرد: با تلاش پیمانکاران و همکاری مالکان، این واحدها تا پایان سال جاری مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

به گزارش فارس، مسکن مهر در مناطق اشکذر و شاهدیه هم‌اکنون به طور میانگین از پیشرفت 80 درصدی برخوردار است.

مسکن مهر شاهدیه شامل 296 واحد هم‌اکنون از پیشرفت 80 درصدی و مسکن مهر اشکذر شامل 131 واحد از پیشرفت 90 درصدی برخوردار است./ انتهاي خبر همراه با سابقه

30. سايت هاي خبري پر مراجعه

در كتاب اخير دكتر حسين انتظامي با عنوان ناوبري وب كه به بيان يافته هاي عملي در حوزه روزنامه نگاري آنلاين مي پردازد به يك سلسله اقدامات به منظور افزايش مخاطب وب سايت هاي خبري اشاره شده كه خلاصه  برخي از آنها به شرح ذيل است :

-        اصل صحت ، سرعت و دقت در اطلاع رساني

-        بي طرفي ، در تشريح بي طرفي گفته مي شود رسانه هايي كه بطور مستقيم به طرفداري از يك مرام فكري و سياسي مي پردازند براي خواننده جذاب نيستند .

-        بكارگيري ادبيات و لحن مودبانه و محترمانه در خبر ، رسانه عبوس و عصبي مخاطب را فراري مي دهد .

-        پرهيز از زرد گرايي ، تيتر زني هاي خلاف واقع و پرداختن افراطي به حاشيه ها

-        بروز بودن و نوشدن مطالب و اخبار

-        كوتاه نويسي ، چون مخاطب موزي عجول است و دنبال فشرده ها و خلاصه هاست .

-        پرسشگري و جسارت معقول به منظور دفاع از حقوق مردم و پاسخگويي به افكار عمومي

-        جامعيت و چند صدايي

-        آينده بيني و عمق بخشيدن به مسائل

-        امكان تعامل وارتباط دوطرفه و چند جانبه با مخاطبان از طريق اظهار نظر ، نظرسنجي ، فراخوان سوژه ، دريافت و انتشار متن و عكس شهروندي

-        استفاد همزمان از متن ، صدا و تصوير در انتشار خبر ، نسخه موبايلي و ...

ادامه دارد ...

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا